Welkom bij het Kenniscentrum Paardenvoeding!
Hoi, ik ben Daniëlle! Onlangs heb ik de opleiding Paardenvoeding (1, 2, 3 en 4) succesvol afgerond, en ik kan je vertellen: het heeft mijn ogen écht geopend.
Eén van de belangrijkste lessen die ik heb geleerd, is dat er niet zoiets bestaat als "goed" of "slecht" voer. Het draait erom dat het voer past binnen het rantsoen van jouw paard – afgestemd op zijn unieke behoeften.
Wist je dat veel mensen nog steeds de voedingsadviezen volgen die op de zakken voer staan?
Maar die aanbevelingen houden vaak geen rekening met het complete plaatje van jouw paard: zijn ras, leeftijd, werkbelasting, gezondheid... Dat kan veel beter!
Een ander belangrijk punt dat steeds meer opvalt, is dat veel paarden tegenwoordig te zwaar zijn. Overgewicht bij paarden is een groeiend probleem en kan leiden tot serieuze gezondheidsklachten zoals hoefbevangenheid, insulineresistentie en gewrichtsproblemen. Vaak ontstaat dit door een combinatie van te veel energie in het voer en te weinig beweging. Ook daar wil ik graag verandering in brengen door kennis te delen en te helpen met het samenstellen van een uitgebalanceerd rantsoen.
Daarom wil ik je graag helpen. Binnenkort vullen we deze pagina met handige tips, praktische kennis en inzichten over paardenvoeding. Ook kun je hier straks terecht voor persoonlijk voedingsadvies, volledig afgestemd op jouw paard. Want samen zorgen we ervoor dat jouw paard precies krijgt wat hij nodig heeft – en gezond én op een goed gewicht blijft!
Houd deze pagina in de gaten – er komt veel moois aan! 😊
Wat is goed voeren?
Het Belang van Goed Voeren: Terug naar de natuur van het paard
Het goed voeren van een paard of pony begint bij het begrijpen van de geschiedenis en natuurlijke behoeften van het dier. Een paard is van oorsprong een steppendier. In het wild legden paarden dagelijks kilometers af, al grazend op zoek naar voedsel. Dit gedrag is diepgeworteld in hun natuur en heeft invloed op hoe we ze vandaag de dag het beste kunnen voeren.
Paarden zijn gewend om kleine hoeveelheden vezelrijk voedsel gedurende de hele dag te eten. Hun spijsverteringssysteem is hier volledig op afgestemd. In plaats van grote maaltijden in één keer, zoals bij mensen of roofdieren, is het belangrijk dat paarden continu toegang hebben tot ruwvoer, zoals hooi of gras. Dit houdt hun spijsvertering gezond en voorkomt problemen zoals maagzweren of koliek.
Daarnaast is beweging cruciaal. Omdat paarden in het wild voortdurend in beweging zijn tijdens het grazen, is het essentieel om hen ook in een gedomesticeerde omgeving voldoende ruimte en mogelijkheden te geven om te bewegen. Dit bevordert niet alleen de spijsvertering, maar draagt ook bij aan hun algehele welzijn.
Bij goed voeren: moet er rekening worden gehouden de natuurlijke behoeften van een paard en met de individuele behoeften van het paard, zoals leeftijd, gewicht, activiteitenniveau en eventuele gezondheidsproblemen.
Bij het geven van voeradvies gaan we terug naar de basisbehoeften van het paard. Voeding is niet simpelweg een kwestie van hooi en krachtvoer geven; het draait om het begrijpen van het individuele dier en het afstemmen van het rantsoen op zijn specifieke behoeften. Om dit goed te doen, verzamelen we eerst alle essentiële informatie over het paard.
Bedrijf of particulier?
Iedereen is welkom voor een voedingsadvies.
Leeftijd
Een jong paard in de groei heeft andere voedingsbehoeften dan een ouder paard dat misschien minder actief is of last heeft van ouderdomskwalen. Veulens, volwassen paarden en senioren hebben elk hun eigen specifieke eisen qua voeding.
Geslacht
Merries, ruinen en hengsten kunnen verschillende behoeften hebben, zeker als er sprake is van dracht, lactatie of dekkingsseizoen.
Arbeid
De mate van inspanning speelt een grote rol. Een paard dat dagelijks intensief traint of wedstrijden loopt, heeft meer energie en voedingsstoffen nodig dan een paard dat licht recreatief werk verricht of op rust staat.
Huidige voedingsschema
We beginnen met het analyseren van wat het paard op dit moment eet, omdat dit de basis vormt voor verdere aanpassingen. Het is niet altijd mogelijk om zomaar van voer te wisselen, zeker niet als het paard op een grotere stal staat waar vaste voerschema’s gehanteerd worden of waar beperkte keuzes in ruw- en krachtvoer beschikbaar zijn. Daarom kijken we niet alleen naar wat het paard eet, maar ook naar de praktische mogelijkheden binnen de huidige situatie.
Medische problemen
Wanneer het paard de maken heeft met medische problemen of aandoeningen zullen we hierin beperkt advies kunnen geven. Hiervoor zal er altijd overleg moeten zijn met de dierenarts. Uiteraard in overleg kunnen we altijd kunnen kijken naar een goed voedingsschema.
Gewicht
Ook het gewicht van het paard speelt een belangrijke rol voor het voedingsadvies.
Ras
Er zit ook verschil in de voerbehoefte tussen verschillende rassen. Ook dit nemen we mee in het advies.
Energiebalans
De energiebalans is de basis bij ons voeradvies. We bekijken op bovenstaande punten wat de behoefte voor het individuele paard is en de inname, op basis hiervan maken we een advies.
Voedingsadvies voor je stal of paard(en)
Neem contact op met Daniëlle
Ruwvoer is een essentieel onderdeel van het rantsoen van een paard. Het bevat vezels die belangrijk zijn voor de spijsvertering en het natuurlijke kauwgedrag van het paard.
Wat valt er onder ruwvoer?
Gras Dit is gras dat direct uit het weiland komt. Het is de meest natuurlijke vorm van ruwvoer voor een paard.
Hooi Dit is gedroogd gras
Haylage Hooi-silage, dit is gras dat gedeeltelijk wordt gefermenteerd in balen en een hoger vochtgehalte heeft dan hooi.
Silage Dit is gras of ander groenvoer dat in een luchtdichte omgeving wordt opgeslagen, zodat het kan fermenteren. Het heeft vaak een sterker geur en kan rijker zijn in voedingsstoffen dan hooi. Silage wordt meestal in een kuil of balen bewaard.
Stro Ook stro valt onder ruwvoer voor een paard.
Ruwvoeranalyse Om te weten wat er in het ruwvoer zit, raden we aan om te beginnen met een ruwvoeranalyse. Eurofins doet ruwvoeranalyses speciaal voor het paard.
Ruwvoer hoeveelheid: Er is een norm die je kan helpen bij het bepalen van de ruwvoer hoeveelheid:
Om de juiste hoeveelheid ruwvoer voor je paard te berekenen, kun je uitgaan van 1,5% van het lichaamsgewicht van het paard in droge stof.
Voor een paard van 600 kg betekent dit dat het 9 kg droge stof per dag nodig heeft. Echter, hooi bestaat niet volledig uit droge stof; gemiddeld bevat hooi zo’n 90% droge stof en 10% water.
Om 9 kg droge stof te bereiken, heeft een paard in dit geval ongeveer 10 kg hooi per dag nodig.
Bij voordroogkuil varieert het droge stofgehalte doorgaans tussen de 50% en 85%.
Stel dat de voordroogkuil die je gebruikt voor 70% uit droge stof bestaat, dan is er een grotere hoeveelheid nodig om aan de 9 kg droge stof per dag te voldoen. Bij een droge stofgehalte van 70% betekent dit dat je paard ongeveer 12,85 kg voordroogkuil per dag zou moeten krijgen.
Krachtvoer is een aanvulling op het ruwvoer en bestaat meestal uit granen, zoals haver, maïs, gerst.
Verschillende soorten Er zijn verschillende soorten krachtvoer op de markt.
Soorten worden vaak aangeduid als bijvoorbeeld een Balancer, biks, muesli of slobber. Onder deze noemers, bestaan er veel verschillende samenstellingen, soorten en merken.
Hoeveel krachtvoer? Weet jij hoeveel krachtvoer je zou moeten voeren of kijk je naar de aanbeveling vanuit de leverancier of wat er op de zakken staat?
Voedingsadvies Middels een voedingsadvies helpen we je graag om voor jouw stal een goed rantsoen samen te stellen.
Er zijn verschillende soorten supplementen op de markt. Supplementen zijn een aanvulling op het ruw- en krachtvoer van een paard.
Bij een voedingsadvies, kunnen we uitleg geven over supplementen, vooralsnog laten we dat buiten de kennispagina.
Opname
Het paard neemt voedsel op via de mond. In de natuur gebruikt het zijn snijtanden om gras of hooi af te bijten. Daarna wordt het voedsel fijngemalen met de kiezen, waarbij het paard een maalbeweging maakt. Tijdens het kauwen wordt speeksel aangemaakt.
Het speeksel speelt een belangrijke rol in de vertering. Het bevochtigt het voedsel en helpt om het voedsel soepel door de slokdarm te laten glijden.
Leuk weetje Er is wel eens onderzoek gedaan naar het aantal keer afbijten en de kauwbewegingen tijdens het grazen. Daaruit kwam dat een paard die 15,84 uur op de weide stond te grazen, 32542 keer gras afbeet en maar liefs 59988 keer een kauwbeweging maakte! Dit is gebaseerd op een onderzoek, maar hierin wordt niet vermeldt wat voor paard of soort gras, maar deze aantallen, WOW! Controleer daarom het gebit van het paard regelmatig!
Maag
Wanneer het paard het voedsel voldoende heeft gekauwd, wordt het doorgeslikt en via de slokdarm naar de maag vervoerd. In de maag begint de eerste vertering. Maagzuur en enzymen breken de voedingsstoffen verder af. De paardenmaag is relatief klein en functioneert het best wanneer er regelmatig kleine hoeveelheden voedsel beschikbaar zijn.
Paarden mogen daarom nooit langer dan vier uur zonder voedsel staan, omdat dit het risico op maagzweren vergroot. De onderkant van de maag heeft een beschermende slijmlaag, maar de bovenkant niet. Dit betekent dat maagzuur schade kan aanrichten als er geen voedsel aanwezig is om het zuur te binden.
Met eigen ogen:
gezien tijdens mijn opleiding, hebben we een wetenschappelijk onderzoek mogen zien, waarbij met een camera in de maag is vastgesteld dat maagzuur in een lege maag alle kanten op spat, tijdens beweging. Dit veroorzaakt irritatie en kan leiden tot maagzweren. In een vergelijkende video van een paard met een portie hooi in de maag was duidelijk te zien dat het maagzuur veel rustiger bleef en niet opspatte. Dit bevestigt hoe belangrijk een gevulde maag is tijdens training.
Dunne darm
Na de maag gaat het voedsel naar de dunne darm, waar de enzymatische vertering plaatsvindt.
Achterdarm
Daarna komt de voedselbrij in de achterdarm, bestaande uit de blinde darm en dikke darm. Hier vindt fermentatie plaats, een proces waarbij micro-organismen vezels afbreken en omzetten in energie. Dit is een essentieel onderdeel van de spijsvertering, omdat paarden van nature graseters zijn en hun energie vooral uit vezels halen.
Het voedsel blijft gemiddeld 36 tot 48 uur in de achterdarm, afhankelijk van de samenstelling van het voer. Daarna worden de onverteerbare resten uitgescheiden via de endeldarm, wat resulteert in een mooie hoop mest.
Mest
Mest is een belangrijke indicator van de gezondheid van een paard. Normale mest is stevig en goed gevormd. Diarree of afwijkende mest kan wijzen op een probleem, zoals een verstoring in de darmflora of een verkeerde voeding. In dat geval kan het verstandig zijn om een dierenarts te raadplegen.
Goed om te weten:
Paarden mesten gemiddeld 8 tot 12 keer per dag. Een gezond paard heeft gelijkmatige, goed gevormde mestballen. Onregelmatige of stinkende mest kan wijzen op een probleem in de spijsvertering.
----------------------------------------
Door goed op het natuurlijke eetgedrag en de spijsvertering van het paard te letten, kunnen veel gezondheidsproblemen worden voorkomen. Een goede voeding, regelmatige beweging en een juiste voermanagement dragen bij aan een gezond en gelukkig paard!
Schoon water Naast goed voeren is het ook belangrijk dat paarden beschikking hebben over schoon drinkwater.
----------------------------------------
Beweging Naast ruwvoer, krachtvoer en schoon drinkwater heeft een paard voldoende (vrije) beweging nodig.
----------------------------------------
Extraatjes Als een paard extraatjes krijgt zoals, wortels, appel of paardensnoepjes tellen deze ook mee in de energie balans van een paard.
----------------------------------------
Gewicht van het paard Het is erg belangrijk om het gewicht te monitoren.
----------------------------------------
Weidegang Weidegang kent vele voor- en nadelen.
----------------------------------------
Olie Olie is energiedicht, het geeft het paard dus meer energie! Geef je je paard extra olie, dan kan het zijn dat je paard aangevuld moet worden met een vitamine.
----------------------------------------
Voedingsadvies Heb je een voedingsadvies en is er iets veranderd in het voer, rantsoen, de beweging of de gezondheid, laat dan altijd een nieuw advies geven.
----------------------------------------
Goed of slecht voer Er is geen goed of slecht voer. Het voer moet alleen op de juiste manier worden toegepast op de behoefte van het paard.
----------------------------------------
Aankomen/ Afvallen Heb je een paard die moet aankomen of afvallen, hiervoor moet er rekening gehouden worden met een aantal belangrijke elementen. Wij helpen je hier graag mee.
Gezondheidsproblemen Er zijn verschillende gezondheidsproblemen bij paarden die veroorzaakt kunnen worden door onjuiste voeding of hierdoor verergeren. Denk aan aandoeningen zoals hoefbevangenheid, maagzweren en koliek. De juiste voeding speelt een cruciale rol in het voorkomen van deze problemen en het behouden van een goede gezondheid.
* Bij voedingsadvies voor paarden/ pony's rondom ernstig over- of ondergewicht of bij grote gezondheidsproblemen, zullen we nooit zelf experimenteren of een advies uitbrengen. In zulke gevallen verwijzen we altijd door naar een dierenarts, zodat het paard de juiste professionele zorg en begeleiding krijgt.
----------------------------------------
Kcal voor een paard Voor paarden wordt de energie-inhoud van voeding niet in kilocalorieën (kcal) uitgedrukt, maar in een specifieke term: EWpa (Energie Waarde voor paarden). Dit is vergelijkbaar met kcal bij mensen en geeft aan hoeveel energie een paard uit zijn voeding haalt.
----------------------------------------
Gebit Een paard heeft afhankelijk van geslacht en leeftijd 12 tanden en 24 kiezen! Met zijn tanden en kiezen neemt het paard het voedsel op en kauwt dit fijn. De tanden van een paard groeien zijn hele leven! Voor het goed kunnen opnemen van voedsel is het gebit dus zeer belangrijk!
Laat minimaal 1 keer per jaar door een professional het gebit van je paard controleren.